1. Wat antwoorden we aan burgers die zich zorgen maken dat de gemeente het openbaar groen verwaarloost door gefaseerd te maaien?
Het is erg belangrijk dat je je communicatie over ecologisch maaibeheer tijdig opstart via je verschillende kanalen (gemeentelijk infoblad, sociale media, lokale pers,…).
Lees meer over het maaibeleid van de gemeente Rheden en zie ook als voorbeeld het beleid van gemeente Arnhem en gemeente Utrecht.
Tips:
- Voorzie een zogenaamde ‘netheidsstrook’ van 1 à 1,5 meter, voor het uitzicht en voor de veiligheid.
- Plaats een infobord bij de percelen die in mei niet gemaaid worden of waar je meer algemeen ecologisch maaibeheer op toepast. Deel hierop een QR code naar de informatiepagina waarin bewoners meer informatie kunnen krijgen via hun telefoon.
- Communiceer laagdrempelig en wervend. Bijvoorbeeld: “Vroeger lagen strak gemaaide groene bermen er dor bij in de zomer. Met een aangepast maaibeheer brengen we meer kleur en leven in het straatbeeld.”
- Woorden zoals ‘bloemenzee’ en ‘bloemenweides’ kunnen te hoge verwachtingen scheppen. Die vermijd je dus best. Je spreekt beter over ‘bloemrijke graslanden’.
- Deel de voordelen van ecologisch maaibeheer:
- Een kleurrijk straatbeeld verhoogt de belevingswaarde.
- Wilde bijen, vlinders en andere belangrijke bestuivers profiteren van meer bloemen. Door minder te maaien trekken we tot wel 10 keer meer bijen aan.
- Bestuivers lokken op hun beurt tal van vogels en zijn dus cruciaal voor onze biodiversiteit.
- Langer gras vormt bescherming voor de bodem, waardoor er minder water verdampt. Daardoor blijft de openbare ruimte groener tijdens droogte.
- Structuurrijke vegetaties zorgen voor beter doorwortelde bodems. Hierdoor kan meer regenwater infiltreren, wat een positief effect heeft op klimaatverandering.
- Meer groen zorgt voor verkoeling en voorkomt een hitte-eilandeffect, veel voorkomend in steden.
- Als het maaibeheer wordt volgehouden zijn er op termijn minder onderhoudskosten.
2. Zal ongemaaid gras in mei ons in juni veel werk opleveren? Hoe gaan we dat inpassen in de werkplanning van ons groenbeheer?
Denk niet alleen aan de maand mei, maar plan het ecologisch maaibeheer in in de jaarlijkse werkplanning. Vermijd piekbelastingen in de werkdruk door maaiwerkzaamheden en snoeibeurten te spreiden en faseren. Extensief graslandbeheer en bermbeheer leidt hoe dan ook op termijn tot een verminderde plannings- en onderhoudslast.
In Arnhem wordt bijvoorbeeld 16x gemaaid, zowel in noord (zandgrond) als in zuid (kleigrond). Door net wat later te beginnen, kan het nét uit. De maaier kan het aan, niet te kort maaien natuurlijk. Soms liggen er wel wat plukken gras op het gras, dat inderdaad wat verstikt, maar verhoudingsgewijs is dat weinig.
3. Is ecologisch maaibeheer duurder?
Ecologisch maaibeheer is niet duurder.
• Zie voor veel informatie over de kosten op: Bijenvriendelijk beheer (groenecirkels.nl)
• De publicatie ‘Kosten en baten bijvriendelijk beheer’ gaat hier ook dieper op in.
• En lees over de ervaringen in Antwerpen met extensief grasbeheer. Het blijkt 3 keer goedkoper.
4. Om de bloemrijke gazons (van oorsprong gazons die nu 2 x per jaar gemaaid worden) bloemrijker te krijgen vragen bewoners om extra in te zaaien met bloemenmengsel. Wat zijn de voor en nadelen van het zaaien van een kruidenmengsel in bestaande gazons?
Zie advies Floron/Vlinderstichting: nee tenzij. Inzaaien is ‘akkeren’. Inzaaien doe je vaak met akkerkruiden die snel bloei geven. Die verdwijenen weer snel omdat daarvoor de grond elk jaar losgemaakt moet worden. En… zeker geen carnavalsmengsles met exotische soorten inzaaien. Er zijn nog meer nadelen. Zie blz 20 van boekje: Veldgids ecologisch bermbeheer.
Bewoners in Arnhem mogen zelf kleine hoekjes inzaaien (met een inheems mengsel), mits ze het stukje ook zelf bijhouden. We adviseren daarbij klein te beginnen. ArnhemZoemt deelt daarbij vaak de zaden ze ze hebben verzameld uit.
5. Brede bermen zijn interessant om je maaibeleid op aan te passen. Smalle bermen minder. Is er een grens aan de gestelde breedte?
Ja, zo’n 2 meter, i.v.m. toegepast maaimaterieel voor kruidenrijk maaien en de te behalen winst. En de te hanteren veiligheidszone.
6. Welke inheemse bloemen zijn aan te raden voor het openbaar domein en wanneer bloeien deze?
In de plantenzoeker van Velt kan je uitzoeken welke planten voor welke specifieke situatie geschikt zijn.
7. Trekken ecologisch beheerde graslanden en bermen meer teken aan?
Dat valt mee. Teken hebben in een deel van hun levenscyclus bloedmaaltijden nodig van vogels, knaagdieren en grotere zoogdieren zoals reeën. Deze gastheren zijn minder frequent terug te vinden in een stad of gemeente. Bovendien hebben teken het niet bepaald naar hun zin in ecologisch beheerde graslanden omdat daar een dikke organische bodemlaag ontbreekt.
De vochtige organische laag hebben ze nodig als heenkomen voor wanneer ze vervellen na een bloedmaaltijd, voor hun eitjes, tijdens hun rustperiodes en voor het aanvullen van hun vochtbalans met waterdamp uit de lucht.
8. Hoe pak je bermen aan waar de Japanse Duizendknoop overheerst?
Je vindt hierover alle informatie op de webpagina’s van het INBO en van Ecopedia.
9. Wat te doen bij verruigde bermen vol met bramen, wilde framboos en brandnetels?
Wil je echt veranderen? Dit is een mooie mantelvegetatie en heeft ook natuurwaarde (bessen voor vogels, brandnetel als waardplant voor vlinders). Moet je het veranderen dan is een grotere ingreep noodzakelijk: wortels er uit trekken/afroven en eerst 3x maaien en afvoeren, daarna terug naar 2x maaien.